Lm. Giuse Đỗ Đức Trí

CHÚA NHẬT XVI TN A: LÚA -
Thưa quý OBACE, cây ăn trái, hoa màu chúng ta trồng dù đã phải mất rất nhiều công chăm sóc tưới gội, vậy mà cây vẫn chậm lớn. Thế nhưng chỉ sau một cơn mưa đầu mùa, cỏ dại đã có thể mọc lên. Chỉ cần quên vài ngày, cỏ dại đã mọc kín khu vườn, có khi còn lấn lướt cả hoa màu, cây trồng. Hình như cỏ dại sống dai, sống khoẻ hơn hoa màu. Cả một mùa nắng cháy khô, sân vườn khô trụi, vậy mà chỉ cần một cơn mưa, nó đã nhanh chóng hồi sinh. Còn hoa màu chỉ quên tưới là chết khô, không thể phục hồi.
Hình ảnh này rất giống với cái tốt và cái xấu trong con người chúng ta. Cái tốt, hoặc thói quen tốt, cần phải tập, phải chăm sóc mỗi ngày mới có thể hình thành và lớn lên, nhưng chỉ cần ngừng tập một vài ngày là quên hoặc mất. Ví dụ: Việc đi lễ buổi sáng, hoặc dậy sớm để thể dục cần cố gắng, kiên trì lắm mới thành thói quen. Nhưng nếu chỉ bỏ một vài ngày, thì tập lại sẽ khó. Trái lại cái xấu, thói quen xấu không cần phải tập nó vẫn mọc lên và nếu không chú ý tiêu diệt, nó sẽ che lấp cả cuộc đời của mình. Ví dụ: Sự lười biếng hoặc thói quen ngủ nướng, lười làm việc, thích chơi … không cần phải tập.
Đàng khác, cái xấu nó không từ đâu ập đến trên cuộc đời như bị trúng mưa, nhưng nó cứ âm thầm mọc lên từng ngày cho đến lúc ăn rễ thật sâu, ra thật nhiều nhánh và lan nhanh như cỏ gai trong tâm hồn. Ví dụ: Người nghiện rượu hoặc nghiện thuốc lá sẽ bắt đầu từ ly uống thử đầu tiên, từ điếu thuốc đầu tiên làm le với bạn bè, đến lần thứ hai, rồi thứ ba; từ lâu lâu cho đến thường xuyên, từ một ly cho đến hai ba ly đến cả chai… Điều này có nghĩa là người đó để cho cái xấu có thời gian phát triển trong cuộc đời.
Câu chuyện dụ ngôn về lúa và cỏ lùng mà Chúa Giêsu kể hôm nay trả lời cho chúng ta nhiều câu hỏi liên quan đến cái ác và cái thiện, cái tốt và cái xấu, người tốt và người xấu cùng hiện diện trong thế giới và trong thửa ruộng là Giáo Hội. Khi thấy cái tốt và cái xấu đan xen với nhau trong Giáo Hội, có những người đã trách Thiên Chúa: “Thưa ông, không phải ông đã gieo giống tốt trong ruộng hay sao? Thế thì cỏ lùng ở đâu mà ra?” Chúa Giêsu đã trả lời qua dụ ngôn này và quả quyết: “Người kia đã gieo giống tốt trong ruộng mình.” Thiên Chúa là ông chủ không thể làm điều xấu, cũng không thể gieo rắc điều xấu, nhưng luôn làm mọi điều tốt đẹp. Ngay từ đầu khi dựng nên vũ trụ và con người, Thiên Chúa thấy nó là tốt đẹp. Cái xấu xuất hiện là do kẻ thù của ông chủ là ma quỷ đã gieo cỏ lùng vào ruộng lúa.
Vấn đề là: kẻ thù là ma quỷ gieo cỏ lùng vào ruộng lúa khi nào? Đó là khi mọi người đang ngủ. Điều này có nghĩa là khi ngủ, tức là khi người ta mất cảnh giác, chiều theo bản năng của mình, để mình sống cách tự do buông thả không kiểm soát, không làm chủ bản thân. Ma quỷ sẽ lợi dụng lúc đó để gieo cái xấu vào trong tâm hồn chúng ta. Đàng khác, có thể ma quỷ là một kẻ xảo quyệt, nó lân la chuyện trò với chúng ta, nếu chúng ta tiếp chuyện với ma quỷ, đối thoại với nó, làm bạn với nó, nó sẽ lợi dụng lúc ta mất cảnh giác mà gieo điều xấu vào tâm hồn ta. Đức Thánh Cha Phanxicô cũng đã từng cảnh báo chúng ta: “Đừng bao giờ đối thoại với ma quỷ.”
Câu hỏi khác lại được đặt ra: Vậy, Thiên Chúa là Đấng quyền năng, tại sao Ngài không ra tay tiêu diệt hết người xấu và những sự ác trên thế giới này? Các đầy tớ nói với ông chủ: “Vậy ông có muốn chúng tôi ra đi gom cỏ lùng lại không?” Ông chủ trả lời: “Đừng, sợ các anh nhổ cỏ lại làm hỏng rễ lúa. Cứ để cả hai mọc lên cho đến mùa gặt. Đến ngày mùa, lúa sẽ được đưa vào kho, còn cỏ sẽ bị đốt đi.” Câu trả lời này chính là điểm nhấn của dụ ngôn hôm nay. Sở dĩ Thiên Chúa không muốn tiêu diệt người xấu và cái ác, vì sợ nó ảnh hưởng đến lúa, Thiên Chúa luôn cho mọi người có thời gian và cơ hội để hoán cải.
Người ta không thể mong cỏ lùng biến thành lúa, cũng không thể mong con sói biến thành chiên. Nhưng nơi con người thì khác. Con người có tự do, có ý chí và quyết tâm. Thiên Chúa luôn cho những người tội lỗi có thời gian suy nghĩ, có cơ hội để sám hối, điều chỉnh lại cuộc đời mình. Nói cách khác, Thiên Chúa luôn chờ đời và sẵn sàng tha thứ, đón nhận những người tội lỗi quyết tâm thay đổi cuộc đời. Chỉ đến giờ phút chót, kẻ cố tình, cố chấp sống trong tội lỗi, từ chối Thiên Chúa, nó sẽ bị loại ra ngoài.
Qua đoạn Tin Mừng hôm nay, Chúa cho thấy con người thay vì nóng ruột khi thấy điều xấu, tội lỗi và cái ác vẫn cứ diễn ra; thay vì ước muốn Thiên Chúa trừng phạt kẻ xấu, thì tốt hơn là mỗi người tốt hãy làm nhiều việc tốt hơn nữa. Thay vì muốn nhổ hết cỏ dại, thì hãy dùng nhiều điều tốt để che phủ kín mặt đất này, cỏ dại sẽ không mọc được nữa, như hình ảnh trong dụ ngôn hạt cải và nắm men: “Nước Trời giống như hạt cải người kia gieo trong ruộng, tuy nó là hạt nhỏ nhất nhưng lại mọc lên thành cây rau lớn nhất, đến nỗi chim trời có thể làm tổ.” Kể dụ ngôn này liền sau những thắc mắc tại sao Chúa để cho điều xấu xảy ra, tại sao Chúa không tiêu diệt người ác, Chúa Giêsu cho thấy: Trong khi chờ đợi đến ngày mùa, thì ngay bây giờ mỗi người hãy làm cho Nước Trời lan toả đến mọi nơi. Đừng nghĩ rằng mình tôi thì làm được gì? Nếu mỗi người, mỗi ngày làm một vài điều tốt nho nhỏ như hạt cải thôi, những việc tốt ấy sẽ nẩy mầm thành một vườn rau, vườn cây che phủ bóng mát trên mặt đất, là nơi tin tưởng cho các loài chim làm tổ và cũng để cỏ dại không mọc lên được vì không còn chỗ trống.
Việc tốt nho nhỏ là những việc nào? Đó có thể là một lời nói ngọt ngào, dễ nghe dành cho vợ, chồng, con cái và những người chung quanh thay vì những lời cáu gắt, cọc cằn, chửi bới; việc nhỏ có thể là một ánh mắt cảm thông, một nụ cười thân thiện trao cho nhau mọi lúc, mọi nơi; là lời cảm ơn, xin lỗi, là những cử chỉ tế nhị, lịch sự trong gia đình, nơi công cộng, công ty xí nghiệp; là những suy nghĩ tốt, lời nói tích cực về nhau. Nếu mỗi người mỗi ngày làm một việc tốt, đem niềm vui đến cho người bên cạnh, thì những việc đó sẽ lớn lên, che phủ trên gia đình và xã hội. Ví dụ: một nụ cười đầu ngày cho vợ, chồng, con cái, sẽ có thể theo con cái đến trường và lan toả cho bạn bè, theo vợ ra chợ, theo chồng đến công ty, xí nghiệp và lan toả đến những nơi đó.
Dụ ngôn thứ hai Chúa còn đòi ta đi một bước cao hơn vì chúng ta là con cái Nước Trời. Để xoá bỏ điều xấu, điều ác trên thế giới này, mỗi người tín hữu phải là men giữa thúng bột xã hội. Men vùi trong bột làm cho bột thay đổi bản chất hoàn toàn, không còn là bột nữa, mà trở thành rượu. Cũng thế, qua đời sống tốt lành của con cái Nước Trời, Chúa muốn chúng ta phải biến đổi hoàn toàn thế giới, xã hội và con người ngày nay trở nên thế giới, xã hội và những con người mang hương vị rượu ngon của Nước Trời. Đây chính là sứ mạng, là trách nhiệm của mỗi người tín hữu: hãy biến thế giới, con người hiện tại thành Nước Trời ngay tại thế gian này, thành công dân của Nước Trời ngay hôm nay.
Hiểu được điều Lời Chúa muốn nói với ta hôm nay, ta không còn trách Thiên Chúa về những điều xấu, điều ác đang diễn ra trên thế giới này. Cái ác và cái xấu là do những người đã để cho ma quỷ lợi dụng và sử dụng để gây đau khổ, bất công cho người khác và để lại ảnh hưởng xấu cho cuộc sống. Thiên Chúa là người chủ kiên nhẫn, luôn cho mỗi người có cơ hội, có thời gian để thay đổi cuộc sống, từ bỏ điều xấu và sống tốt hơn. Vì vậy, cần biết tận dụng cơ hội Chúa ban để thay đổi bản thân.
Trong khi chờ đợi ngày mùa của Chúa tức là ngày cuối cùng, Thiên Chúa muốn mỗi người tích cực sống tốt, làm điều tốt mỗi ngày. Mỗi người, mỗi ngày góp cho xã hội, cho gia đình một việc tốt, một cử chỉ đẹp, một hành động yêu thương, một lời nói cảm thông, một cái nhìn khích lệ. Những việc làm nho nhỏ ấy, sẽ như những hạt cải mọc lên thành cây to bao phủ mặt đất. Khi đó, cỏ dại là sự xấu sẽ không có cơ hội sinh sôi, không còn đất sống nữa.
Nhưng quan trọng hơn, với vai trò là Kitô hữu, mỗi người sẽ phải biến đổi, thánh hoá bản thân qua đời sống và việc làm đạo đức thánh thiện, để từ đó, như nắm men làm cho cả gia đình, xã hội và thế giới này ngập tràn chất rượu mới của Tin Mừng.
Xin Chúa giúp chúng ta biết làm việc tốt mỗi ngày và trở nên men Tin Mừng cho thế