TRẦM THIÊN THU

Danh từ “quái vật” chỉ các loài vật truyền thuyết thường xuất hiện trong truyện huyền thoại hoặc kinh dị. Quái vật là những thực thể ngoại lệ khác thường đối với các định chuẩn của một hệ sinh thái nào đó, là thứ quái gở, là loại dị hợm. Cái gì bất thường (có thể nguy hiểm) đều là Quái: quái vật, quái thai, quái chiêu, quái xế,… thậm chí còn nói quái quỷ, quái ác.

Một người bị gọi là quái vật thường được coi là độc ác bất thường. Chữ quái vật bao gồm cái gì đó sai trái và độc ác, thường bị phản đối về mặt đạo đức, có cấu tạo cơ thể hoặc tâm lý khiến người khác cảm thấy ghê tởm, xa lánh,… Đó là loại quái vật có thật, không là truyền thuyết hoặc huyền thoại.

Một trong các quái vật là Hồ Ly Tinh. Người ta thường nói về “điệu hổ ly sơn.” Nghĩa đen là đưa hổ (cọp) ra khỏi núi, nghĩa bóng là tìm cách đẩy kẻ thù ra xa, hoặc cách ly khỏi khu vực của mình, để họ không thể dựa vào sự thuận lợi đó, nhằm làm suy giảm mức nguy hại do họ gây ra.

Nhưng ở đây không là “điệu hổ ly sơn” mà là “điệu hồ ly tinh.” Danh từ Hồ Ly Tinh (Hồ Tiên, Hồ ly, Hồ Tinh, Hồ Yêu hay Yêu Hồ) là tên gọi để chỉ con cáo trở thành yêu tinh trong truyền thuyết dân gian.

Trong các loài vật, loài cáo thông minh nhưng gian xảo nhất. Thông qua việc tu luyện hoặc được cao nhân đào tạo, Hồ Ly Tinh “tu luyện” cách hấp thụ tinh hoa trời đất để hóa thành yêu tinh, đặc điểm nổi bật nguy hiểm là nó có thể hóa thành người và thường hóa thành gái đẹp, thông minh và quyến rũ.

Sau trăm năm tu luyện, nó mọc ra ba cái đuôi, gọi là Tam Vĩ Yêu Hồ (Cáo Ma 3 đuôi). Tu luyện ngàn năm thì nó chuyển thành Lục Vĩ Ma Hồ (Cáo Ma 6 đuôi). Khi đạt tới cảnh giới là Cửu Vĩ Thiên Hồ (Cáo Ma 9 đuôi) thì nó có thể hóa thành người. Mỗi chiếc đuôi là một mạng của chúng. Muốn giết một con Hồ Ly thì phải chặt hết đuôi của nó.

Có hai con Hồ Ly Tinh quỷ quyệt là ác phụ Hêrôđia và đứa con gái. Họ đã thông đồng với vua Hêrôđê để sát hại Thánh Gioan Tẩy Giả – chính nhân của Thiên Chúa.

1. QUỶ KẾ VỚI VŨ ĐIỆU

Sự thật quan trọng vì chính sự thật làm cho chúng ta có sự tự do đích thực, (x. Ga 8:32) nhưng kẻ xấu lại rất sợ sự thật. Sự thật có thể dễ làm mất lòng, nên người ta thường nói: “Thuận ngôn nghịch nhĩ.” Thật vậy, nghe lời chân thật nhưng vua Hêrôđê cảm thấy “không lọt tai” nên đã sai người bắt giam ông Gioan vô ngục tù. Lý do là vì vua đã lấy bà Hêrôđia, vợ của người anh là Philípphê. Đó là tội loạn luân. Chắc hẳn phụ nữ này là “gái một con trông mòn con mắt” nên ông Hêrôđê đã “hoa mắt” vì “say nắng” rồi hóa “mù lòa,” và ông bất chấp tất cả. Có điều lạ là chính ác phụ kia khoái chí và hãnh diện vì có thể “cưa đổ” một quốc vương, và cũng lạ nữa là cô con gái của ác phụ này thản nhiên vào hùa với phe quỷ dữ, nhóm yêu tinh.

Cái “tội” đáng phải nhận án tử của ông Gioan là dám bảo vệ chân lý, không ngại can ngăn vua: “Ngài không được phép lấy vợ của anh ngài!” (Mc 6:18) Rõ ràng bà Hêrôđia có thể một phần cũng “phải lòng” ông Hêrôđê, một phần vì tự ái phụ nữ bốc lên tới chỏm đầu, tự ái vì không phụ nữ nào chịu mình kém sắc người khác, bà ta đâu thèm “cưa” mấy đám quan lại triều đình mà “cưa” chính nhà vua, và vua đã “ngã gục” trước cơn cám dỗ về nhục dục, thế mà lại bị “phá đám” nên bà ta mới CĂM THÙ và MUỐN GIẾT ông Gioan, nhưng không dễ. Tự ái dồn dập, máu tức giận bốc cao như lửa cháy phát ra từ tòa nhà cao tầng. Phụ nữ muốn là trời muốn mà. Và còn hơn thế nữa, như người ta thường ví von: “Nhất vợ, nhì trời.” Bồ nhí còn “to” hơn vợ, thế mới ghê gớm và đáng sợ!

Vua Hêrôđê mù quáng nên cố chấp. Chính ông biết rõ ông Gioan là người công chính thánh thiện, nên sợ và che chở cho ông Gioan. Nhưng lời thẳng thắn của ông Gioan khiến nhà vua thấy PHÂN VÂN. Nhà vua vẫn THÍCH NGHE ông Gioan nói, nhưng tình yêu gian tà khiến ông ta điên đảo và xảo quyệt. Biết ông Gioan công chính mà không dám bảo vệ, đó là hèn hạ và khốn nạn. Ngày nay, hạng người như Hêrôđê cũng chẳng thiếu, nhưng con người thời @ có “phong cách” bí hiểm hơn nhiều, nói theo ngôn ngữ bình dân, như người ta thường gọi là “ném đá giấu tay” hoặc “giật dây.” Nham hiểm vô cùng. Thật là khủng khiếp quá!

Lòng gian tà như sóng ngầm cuồn cuộn, mưu ác chưa thực hiện được thì chưa thỏa tà tâm. Và thời gian thuận lợi đến: Vào dịp mừng sinh nhật của mình, vua Hêrôđê mở tiệc thết đãi bá quan văn võ và các thân hào nhân sĩ miền Galilê. Con gái bà Hêrôđia, cũng chính là cháu ruột gọi vua Hêrôđê là chú, vào biểu diễn một điệu vũ. Nhà vua mê mẩn và thực khách cũng vui thích.

Hưng phấn cao độ với men rượu, nhà vua ngà ngà nói với cô cháu gái: “Con muốn gì thì cứ xin, ta sẽ ban cho con.” (Mc 6:22) Thậm chí ông còn thề: “Con xin gì, ta cũng cho, dù MỘT NỬA NƯỚC của ta cũng được.” (Mc 6:23) Ôi thật tồi tệ, dám bán nước cho một đứa con gái nhãi ranh! Lão già dê Hêrôđê này không phải là tay vừa: Mê đắm mẹ mà vẫn khoái đứa con gái của mẹ nó. Mê muội quá hóa đắm đuối. Khổ là cái chắc, vì luật công bình của Thiên Chúa sẽ không làm ngơ!

Mưu thâm hòa với chước độc. Vừa nghe ông chú Hêrôđê nói vậy, cô cháu gái hí hửng đi hỏi mẹ xem nên xin gì. Mẹ cô lạnh lùng gằn giọng chắc nịch: “Đầu Gioan Tẩy Giả.” (Mc 6:24b) Phụ nữ nham hiểm hơn đàn ông. Sóng ngầm mạnh hơn sóng cồn. Mức độ nham hiểm càng thâm độc hơn khi hai cái đầu phụ nữ hợp lại. Đúng như khoa tâm lý phát hiện: “Khoảng giữa cái muốn và cái không muốn ở phụ nữ, dù chỉ một sợi tóc cũng không lọt.” Cô gái liền vội vã trở vào, đến bên nhà vua và tâu xin: “Con muốn ngài ban ngay cho con cái đầu ông Gioan Tẩy Giả đặt trên mâm.” (Mc 6:25) Nghe vậy, nhà vua buồn lắm, nhưng vì đã TRÓT THỀ, lại thề công khai trước khách dự tiệc, nên không muốn thất hứa với cô. Bản chất hèn nhát hiện rõ, sĩ diện không đúng lúc và hão huyền!

Với dạng sĩ diện rác rưởi đó, vua lập tức sai thị vệ đi và truyền mang đầu ông Gioan tới. Thị vệ ra đi, chặt đầu ông ở trong ngục, bưng đầu ông trên một cái mâm trao cho cô gái, và cô gái trao cho mẹ. Dây chuyền tội lỗi xảy ra khi họ chuyền tay nhau cái thủ cấp mà họ cho là “chiến lợi phẩm.” Bi kịch bi đát và não nề quá! Bi kịch về cái chết của ông Gioan là chuyện bình thường, bi kịch về lòng người độc ác dành cho nhau mới đáng lưu ý, bởi vì điều đó quá kinh tởm, xấu xa, thâm độc không lường!

2. CHÍNH NGHĨA VÀ TỰ DO

Chính nghĩa là gì? Có lẽ chúng ta hiểu được mà lại khó giải thích. Nói chung, đó chính là lẽ phải, là điều PHẢI làm và PHẢI giữ suốt đời. Chỉ có sự thật mới có thể giải thoát con người. Chân lý không xa chính nghĩa. Chân lý cũng là chính nghĩa – và ngược lại.

Tại sao người ta KHÔNG tỵ nạn vì sợ sự tự do? Vì người ta YÊU QUÝ sự tự do. Tại sao người ta PHẢI tìm mọi cách chạy trốn và xin tỵ nạn cộng sản? Vì người ta GHÊ SỢ chủ nghĩa vô thần. Vậy đâu là chính nghĩa? Chắc hẳn không cần phải nói thêm gì nữa.

Tương tự, tại sao người ta biết theo Chúa là KHỔ và phải CHẾT mà người ta vẫn cứ theo? Vì Chúa là CHÍNH NGHĨA – chính nghĩa của công lý, của hòa bình, của Đức Kitô, Đấng đã chết vì chúng ta ngay khi chúng ta còn là tội nhân. (Rm 5:8) Lý lẽ của tình yêu không thể giải thoát bằng lý trí, vì chính lý trí cũng không thể hiểu.

Cái chết của ngôn sứ Gioan Tẩy Giả là cái chết OAN nhưng không UỔNG, mà lại đầy Ý NGHĨA. Trong cuộc sống, làm tiểu nhân rất dễ, làm quân tử mới khó biết bao! Theo Đức Khổng Tử, đây là bí quyết: “Đạo làm quân tử có BỐN điều đúng: MẠNH DẠN khi làm điều nghĩa, NHŨN NHẶN khi nghe lời can gián, LO NGHĨ khi nhận bổng lộc, và CẨN THẬN đối với việc sửa mình. Đời có BỐN cái lo: Lo ĐỨC ÍT mà ĐƯỢC SỦNG ÁI NHIỀU, lo CÔNG ÍT mà HƯỞNG BỔNG LỘC NHIỀU.”

Cả đời tiến hóa mà con thú không thể trở thành con người, nhưng chỉ trong phút chốc, con người có thể trở nên như thú vật. Kinh dị, kinh tởm, kinh khiếp, kinh hãi, kinh khủng, và… kinh hoàng!

Ông Gioan Tẩy Giả là chính nhân, thẳng thắn bảo vệ chân lý và công bình. Ông sẵn sàng chết nên đã dám nói thật để bảo vệ luân thường đạo lý, gia phong, cách riêng là hôn luật. Cái chết của Gioan là cái chết vì chính nghĩa.

Vụ án Gioan Tẩy Giả cho thấy rõ ông là “dân oan” thứ thiệt, bởi vì có ba kẻ nham hiểm cấu kết với nhau để sát hại một người công chính. Ba đánh một không chột cũng què. Kinh Thánh khuyên: “Chân lý và khôn ngoan, nghiêm huấn và hiểu biết, con hãy mua lấy chứ đừng bán đi.” (Cn 23:23) Lúc nào cũng thấy cảnh oan ức ở khắp nơi, người nghèo luôn mắc cái eo vì những kẻ xấu xa thâm độc.

Sống ngay thẳng không dễ chút nào, phải thực sự có lòng can đảm, bởi vì ai thật thà thẳng thắn thì bị người ta xa lánh, đôi khi ghét ra mặt. Thánh Vịnh gia nói: “Hãy lấy Chúa làm niềm vui của bạn, Người sẽ cho được phỉ chí toại lòng. Hãy ký thác đường đời cho Chúa, tin tưởng vào Người, Người sẽ ra tay. CHÍNH NGHĨA (của) bạn, Chúa sẽ làm rực rỡ tựa bình minh, CÔNG LÝ (của) bạn, Người sẽ cho huy hoàng như chính ngọ.” (Tv 37:4-6) Theo đó, chính nghĩa và công lý không xa nhau – nếu hiểu theo nghĩa Kinh Thánh. Cách hiểu rất quan trọng.

Ông Gioan “khác người” đủ thứ, từ tính tình đến phong cách, không nói gì với ai – vì ở trong hoang địa. Bản tính ông thẳng thắn, thế nên ông chịu thua thiệt – bị ghét tới mức bị giết chết, giống như “chú em” Giêsu vậy. Cũng là lẽ tất nhiên thôi. Đời vốn như thế mà! Biết rõ như vậy, nhưng ông nhất định không a dua, không xu nịnh, không tâng bốc bất cứ ai, quyết tâm bảo vệ chân lý và công lý tới cùng, theo cách mô tả của ca dao Việt Nam: “Dù ai nói ngả nói nghiêng, lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân.” Ông là ngôn sứ luôn sống và đấu tranh cho chính nghĩa của Thiên Chúa, chắc chắn chỉ có người công chính mới hành động như vậy.

Từ ngàn xưa, Thiên Chúa đã truyền lệnh cho ngôn sứ Giêrêmia: “Còn ngươi, ngươi hãy thắt lưng. Hãy chỗi dậy! Hãy nói với chúng tất cả những gì Ta sẽ truyền cho ngươi. Trước mặt chúng, ngươi ĐỪNG RUN SỢ; nếu không, trước mặt chúng, chính Ta sẽ LÀM CHO NGƯƠI RUN SỢ LUÔN.” (Gr 1:17) Thắt lưng, chỗi dậy, nói và đừng sợ – một loạt các động từ cần thực hiện đồng loạt, nhưng phải dứt khoát mới khả thi. Không can đảm “đứng thẳng” theo lời Chúa mà lại “khom lưng” thì… chết chắc, vì sẽ bị phản tác dụng. Cái gì phản tác dụng hoặc phản ứng phụ thì đều nguy hiểm. Khôn thì nghe, dại thì chết. Khó nhất vẫn là dám nói mà không run sợ, tức là phải thực sự can đảm.

Lạy Thiên Chúa công minh chính trực, xin ban thêm lòng can đảm để chúng con bảo vệ Lửa Sự Thật mà Ngài đã ném vào thế gian. Xin Chúa tha thứ tội lỗi cho chúng con vì đã nhiều lần hèn nhát khi đối diện sự thật chân chính, xin tái tạo trái tim của chúng con nên mới, xin đổ đầy niềm yêu mến chân lý vào đó để chúng con can đảm nói sự thật, đấu tranh cho chính nghĩa, bảo vệ công lý và công bình. Xin giải thoát chúng con khỏi vòng kim cô mê muội và xiềng xích tội lỗi. Amen.